Czym jest ekonomia społeczna?

Tradycyjna działalność gospodarcza za cel stawia sobie zysk finansowy i jego maksymalizację. Ekonomia społeczna natomiast, to rodzaj działalności gospodarczej, w którym chodzi przede wszystkim o zatrudnianie i reintegrację osób, które znajdują się w wyjątkowo trudnej sytuacji życiowej i są zagrożone wykluczeniem społecznym. Osobami tymi są przede wszystkim osoby z niepełnosprawnością, migranci, bezrobotni, seniorzy, o sby opuszczające ośrodki wychowawcze, zakłady karne czy więzienia.  Lepiej dopasowane do ich potrzeb miejsca pracy to jednak nie wszystko. Wśród celów społecznych jest także wspieranie podmiotowości i samodzielności tych osób, odbudowa ich zdolności do pełniejszego uczestniczenia w życiu społecznym i zawodowym. To także działania na rzecz rozwoju lokalnego.

 

Czym Jest podmiot ekonomii społecznej?

1. przedsiębiorstwo społeczne, w tym spółdzielnia socjalna, o której mowa w ustawie z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz. U. poz. 651, z późn. zm.);
2. podmiot reintegracyjny, realizujący usługi reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym:
3. CIS i KIS;
4. ZAZ i WTZ, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
5. organizacja pozarządowa (np. stowarzyszenie, fundacja) lub podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 239, z późn. zm.);
6. podmiot sfery gospodarczej utworzony w związku z realizacją celu społecznego bądź dla którego leżący we wspólnym interesie cel społeczny jest racją bytu działalności komercyjnej. Grupę tę można podzielić na następujące podgrupy:
   1. organizacje pozarządowe, o których mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, prowadzące działalność gospodarczą, z której zyski wspierają realizację celów statutowych;
   2. spółdzielnie, których celem jest zatrudnienie tj. spółdzielnie pracy, inwalidów
      i niewidomych, działające w oparciu o ustawę z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2016 r. poz. 21, z późn. zm.);
   3. spółki non-profit, o których mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, o ile udział sektora publicznego w spółce wynosi nie więcej niż 50 %.

 

Czym jest przedsiębiorstwo społeczne?

Zgodnie z treścią Ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. O ekonomii społecznej, przedsiębiorstwem społecznym może być  podmiot ekonomii społecznej lub jednostki prowadzące podmioty reintegracyjne (np. prowadzące centrum integracji społecznej czy warsztat terapii zajęciowej), gdy:

1. prowadzą działalność odpłatną pożytku publicznego, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, działalność gospodarczą, o której mowa w art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców; inną działalność o charakterze odpłatnym;
2. decydującego wpływu na działanie przedsiębiorstwa społecznego nie może mieć: Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, państwowa albo samorządowa osoba prawna – w rozumieniu art. 4 pkt. 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Za wyjątkiem spółdzielni socjalnych założonych przez organizacje pozarządowe lub jednostki samorządu terytorialnego;
3. zatrudnia co najmniej 3 osoby na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę w wymiarze co najmniej ½ pełnego wymiaru czasu pracy. Przy czym, jeśli przedsiębiorstwo społeczne realizuje cel integracyjny to co najmniej 30 % ogółu pracowników stanowią osoby zaliczane do grup dewaloryzowanych, a każda z tych osób zatrudniona jest na min. ½ etatu;
4. prowadzi działalność mającą na celu:
5. reintegrację społeczną i zawodową osób zagrożonych wykluczeniem społecznym lub realizację usług społecznych.
6. otrzymał status przedsiębiorstwa społecznego od wojewody – właściwego ze względu na miejsce rejestracji przedsiębiorstwa.

 

Czym jest reintegracja społeczno-zawodowa?

1. reintegracja społeczna – działania, w tym również o charakterze samopomocowym, mające na celu odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu,
2. reintegracja zawodowa – działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy.

 

Podstawowe akty prawne:

1. Ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej;
2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych;
3. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
4. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym.
5. Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej do 2030 roku.