I. Dla beneficjentów pomocy – zmiany obowiązują od 16 maja 2020 r.

Z perspektywy beneficjentów nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na uwagę zasługuje rozszerzenie zakresu świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej o sprawy związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. W przypadku obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo wprowadzenia stanu nadzwyczajnego udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego może odbywać się za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość oraz poza lokalem punktu. W takiej sytuacji, ze względów bezpieczeństwa, nie jest wymagane złożenie przez osobę uprawnioną oświadczenia o niemożności poniesienia kosztów odpłatnej pomocy prawnej oraz – jeśli chodzi o przedsiębiorców jednoosobowo prowadzących działalność gospodarczą – oświadczenia o niezatrudnianiu innych osób w ciągu ostatniego roku. Wprowadzono również regulację, której celem jest zapewnienie równomiernych zapisów na dyżury w prowadzonych w danych powiatach punktach nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Wzmocnione też zostało bezpieczeństwo i tajemnica udzielonej pomocy. Umożliwiono osobom ze znaczną niepełnosprawnością ruchową, które nie mogą stawić się w punkcie osobiście, oraz osobom doświadczającym trudności w komunikowaniu się, o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się, skorzystanie z usług nieodpłatnej mediacji poza punktem lub za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość.

1. Stosownie do treści  4 ust. 1i w związku z uchyleniem ust. 2 w art. 3 ustawy z nieodpłatnej pomocy prawnej mogą skorzystać osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, pod warunkiem, że w ciągu ostatniego roku nie zatrudniały innych osób.
2. W myśl  4 ust. 2 ustawy wszystkie osoby, które chciałyby skorzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej, mają obowiązek złożenia pisemnego oświadczenia o niemożności ponoszenia kosztów odpłatnej pomocy prawnej. Jeśli chodzi o objętych zakresem pomocy przedsiębiorców – osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, które w ciągu ostatniego roku nie zatrudniały innych osób – mają one dodatkowo obowiązek złożenia oświadczenia o niezatrudnianiu innych osób w ciągu ostatniego roku. Oświadczenia składa się w formie pisemnej osobie udzielającej nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczącej nieodpłatne poradnictwo obywatelskie.
3. Zgodnie jednak z  28a ustawy (obowiązuje z mocą od 13 marca 2020 r.) w czasie epidemii, a także stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu nadzwyczajnego, w razie wykonywania zadań wynikających z ustawy za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość oraz poza lokalem punktu, nie jest wymagane złożenie oświadczeń.
4. Z  8 ust. 4 ustawy wynika, że prowadząc rejestrację zgłoszeń, dąży się do równomiernej rejestracji zgłoszeń osób uprawnionych odpowiednio do dyżurów w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej lub w punktach nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego w danym powiecie.
5. Zgodnie z  7 ust. 1a ustawy karta pomocy jest dokumentowana drogą elektroniczną za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Karta pomocy zawierająca część obejmującą opinię osoby uprawnionej o udzielonej pomocy może być przekazywana przez osoby uprawnione poprzez wypełnienie ankiety w miejscu świadczenia pomocy lub przekazywana drogą elektroniczną bezpośrednio do urzędu starostwa powiatowego.
6. W  7 ust. 1 ustawy wskazano, że w karcie pomocy nie podaje się danych osobowych osoby uprawnionej, które mogą bezsprzecznie identyfikować osobę.
7. W zmienionym  7 ust. 3 pkt 2 ustawy zawarto regułę, zgodnie z którą adwokat lub radca prawny do dziesiątego dnia następnego miesiąca kalendarzowego przekazuje oświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 2, w sposób uniemożliwiający powiązanie go z kartą pomocy, w szczególności po usunięciu oznaczenia dnia złożenia oświadczenia.
8. Znowelizowany  8 ust. 8 ustawy wprowadza możliwość skorzystania z usług nieodpłatnej mediacji poza punktem lub za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość przez osoby ze znaczną niepełnosprawnością ruchową, które nie mogą stawić się w punkcie osobiście, oraz osoby doświadczające trudności w komunikowaniu się, o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się.