Organizacje pozarządowe w celu pozyskania środków na prowadzenie działalności często organizują charytatywne loterie fantowe. Bycie organizatorem takiej loterii jest jednoznaczne ze staniem się instytucją obowiązaną według ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Wiąże się to z nałożeniem na organizację dodatkowych obowiązków.

Każda charytatywna loteria fantowa jest grą hazardową, a instytucją obowiązaną jest każdy podmiot takie gry prowadzący. Staje się nią od momentu rozpoczęcia organizacji gry hazardowej. W tym przypadku tym momentem będzie rozpoczęcie sprzedaży losów w ramach organizowanej loterii fantowej. Wprawdzie okoliczności „stania się” instytucją obowiązaną nie trzeba nigdzie zgłaszać, ale generuje to pod stronie takiej instytucji szereg obowiązków:

1. wyznaczenie osób odpowiedzialnych – na organizacji ciąży wymóg wyznaczenia spośród zarządu osoby odpowiedzialnej za wdrażanie obowiązków przewidzianych w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy; organizacja musi również wyznaczyć pracownika zajmującego stanowisko kierownicze, którego zadaniem będzie realizacja poszczególnych obowiązków;
2. sporządzenie oceny ryzyka – instytucja musi dokonać identyfikacji i oceny ryzyka związanego z finansowaniem terroryzmu i praniem pieniędzy odnoszące się do swojej działalności; prowadząc loterię fantową można skupić się na tym elemencie działalności, ponieważ ocena ryzyka według ustawy powinna być proporcjonalna do charakteru i wielkości instytucji obowiązanej; jest to możliwe, ponieważ organizacja staje się instytucją obowiązaną tylko z tytułu prowadzenia loterii fantowej; z oceny (sporządzonej w dowolnej formie) musi wynikać, gdzie organizacja dostrzega potencjalne ryzyko finansowania terroryzmu lub prania pieniędzy, na czym to ryzyko polega i jakie jest prawdopodobieństwo jego wystąpienia; ocenę ryzyka należy aktualizować nie rzadziej niż co 2 lata, a w przypadku kontroli trzeba móc ją przedstawić;
3. rozpoznanie ryzyka – organizacja jest obowiązana do bieżącego rozpoznawania i dokumentacji możliwego ryzyka związanego z poszczególnymi transakcjami z klientami; w przypadku loterii fantowej możemy wyróżnić dwie grupy klientów – pierwsza to osoby kupujące losy na loterię oraz druga – przekazująca fanty na loterię;
4. stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego – w przypadku wygrania przez uczestnika loterii nagrody o wartości 2.000,00 zł lub większej, bez względu na to, czy jest to wartość jednej lub kilku nagród, należy zastosować środki bezpieczeństwa finansowego; środkiem bezpieczeństwa finansowego będzie ustalenie i udokumentowanie tożsamości zwycięzcy;
5. wewnętrzna procedura bezpieczeństwa – organizacja musi posiadać wewnętrzną procedurę w zakresie przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu zatwierdzoną przez zarząd; w procedurze powinno się uwzględnić charakter, rozmiar oraz rodzaj działalności prowadzonej przez organizację non profit; należy w niej zawrzeć m. in. jakie działania będą podejmowane w celu ograniczenia ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, zasad przechowywania dokumentów oraz informacji czy też zasad zgłaszania przez pracowników rzeczywistych lub potencjalnych naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu; organizacja musi również stworzyć dla pracowników warunki do anonimowego zgłaszania potencjalnych lub faktycznych naruszeń ustawy;
6. szkolenie pracowników – instytucja obowiązana musi zapewnić pracownikom szkolenia w związku z realizowanymi przez nich obowiązkami wynikającymi z ustawy.

 

Maciej Wypych – prawnik, doradca specjalistyczny OWES Debrzno