Z dniem 1 stycznia 2017 r. weszły w życie zmiany ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, przewidujące możliwość przekształcania się stowarzyszeń zwykłych (wpisanych do ewidencji stowarzyszeń zwykłych prowadzonych przez właściwych ze względu na siedzibę stowarzyszenia zwykłego) w tzw. stowarzyszenia rejestrowe (tj. stowarzyszenia wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego). Procedura przekształcenia stowarzyszenia zwykłego została uregulowana w art. 42a i nast. ustawy – Prawo o stowarzyszeniach. Jest to stosunkowo złożony proces, jednak przy odrobinie „samodyscypliny” nie powinien sprawić większych trudności. Poniżej w możliwie syntetyczny sposób postaramy się przedstawić jego etapy.

I ETAP:

• weryfikacja „zdolności przekształceniowej” – warunkiem, które musi spełnić stowarzyszenie zwykłe chcące się przekształcić w stowarzyszenie rejestrowe, jest „posiadanie” co najmniej 7 członków (stowarzyszenie zwykłe musi zatem w pierwszej kolejności ustalić, czy ma 7 członków; jeśli tak – to można przejść do „drugiego kroku”; jeśli nie – można ewentualnie rozważyć „dokooptowanie” nowych członków w celu osiągnięcia co najmniej 7 członków);
• zawiadomienie członków o zamiarze przekształcenia nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem podjęcia uchwały o przekształceniu – do zawiadomienia, należy dołączyć:
  1. projekt statutu stowarzyszenia;
  2. informacje o aktywach i pasywach stowarzyszenia zwykłego;
• odbycie walnego zebrania członków i podjęcie uchwały o przekształceniu – w tym celu należy:
  1. przygotować i wysłać do wszystkich członków stowarzyszenia zawiadomienie o walnym zebraniu członków (w tym kontekście zwracamy uwagę, iż dla skutecznego podjęcia uchwały o przekształceniu konieczna jest zgoda wszystkich członków stowarzyszenia zwykłego – w konsekwencji na walnym zebraniu muszą być wszyscy członkowie stowarzyszenia; na marginesie zwracamy uwagę, iż w naszej ocenie w sytuacji, gdy istnieje możliwość „zwołania” wszystkich członków stowarzyszenia, to można pominąć krok związany z zawiadomieniami, o których mowa powyżej – walne zebranie członków może odbyć się bowiem również bez formalnego zwołania, jeśli wszyscy członkowie będą obecni i nikt nie zgłosi sprzeciwu wobec spraw wniesionych do porządku obrad);
  2. przeprowadzić walne zebranie członków (jeszcze raz zwracamy uwagę, że konieczna jest obecność wszystkich członków stowarzyszenia), na którym zostanie podjęta „uchwała przekształceniowa”, która musi określać następujące elementy:
     1. określenie nazwy stowarzyszenia;
     2. określenie siedziby stowarzyszenia (nazwa miejscowości);

• powołanie władz stowarzyszenia tj. członków zarządu oraz członków komisji rewizyjnej;

1. przyjęcie statutu stowarzyszenia;
2. w formie załącznika do uchwały – konieczne jest przygotowanie sprawozdania finansowego stowarzyszenia zwykłego – na dzień przypadający w miesiącu poprzedzającym podjęcie uchwały o przekształceniu (np. jeśli uchwała ma być podjęta 31.12.2020 r. to sprawozdanie finansowe musi być sporządzone na dzień przypadający w lipcu 2020 r.);

• informację o podjęciu uchwały o przekształceniu przedstawiciel reprezentujący stowarzyszenie zwykłe albo zarząd stowarzyszenia niezwłocznie podaje do publicznej wiadomości oraz zawiadamia o podjęciu tej uchwały wierzycieli stowarzyszenia zwykłego.

II ETAP:

• złożenie wniosku do Krajowego Rejestru Sądowego o wpis stowarzyszenia rejestrowego – przekształcenie stowarzyszenia zwykłego następuje z chwilą wpisu stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego; sąd rejestrowy przesyła niezwłocznie właściwemu organowi nadzorującemu odpis postanowienia o wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego wraz z zaświadczeniem o wpisie stowarzyszenia; właściwy organ nadzorujący z urzędu wykreśla stowarzyszenie zwykłe z ewidencji;
• wniosek o wpis stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego składają i podpisują wszyscy członkowie zarządu; do wniosku dołącza się uchwałę o przekształceniu wraz z zaświadczeniem o wpisie stowarzyszenia zwykłego do ewidencji, wydanym nie wcześniej niż na 3 miesiące przed dniem podjęcia uchwały o przekształceniu;
• z chwilą wpisu stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego wstępuje ono we wszystkie prawa i obowiązki stowarzyszenia zwykłego, a członkowie stowarzyszenia zwykłego stają się członkami stowarzyszenia.

Oczywiście powyżej w możliwie syntetyczny przedstawiliśmy przedmiotowe zagadnienie. Szczegółowe zasady oraz warunki związane z przekształceniem stowarzyszenia zwykłego w tzw. stowarzyszenie rejestrowe regulują przepisy ustawy – Prawo o stowarzyszeniach. W razie dalszych pytań lub wątpliwości, naturalnie jesteśmy do Państwa dyspozycji. W tym celu, serdecznie zapraszamy do kontaktu z adwokatem Maciejem Wypych (maciej.wypych@rpwe.pl), który z pewnością odpowie na wszystkie Państwa pytania.

Maciej Wypych – prawnik, doradca specjalistyczny OWES Debrzno